ကိုးနဝင်း ပုတီးစိတ်နည်း

ကိုးနဝင်း ဆိုသည်မှာ ဗုဒ္ဓဘုရား ဟောကြားတော်မူသည့် လောကီ အကျိုးစီးပွား ဖြစ်ထွန်းစေသော ဂုဏ်တော် ၉ ပါးကို ရည်ညွှန်း ပြောဆိုခြင်း ဖြစ်သည်။

ဘုရားဂုဏ်တော် (၉)ပါး ပါဋိ နှင့် အနက် –

(၁)အရဟံ
(က)အရဟံ = လူ၊ နတ်၊ ဗြဟ္မာ၊ သတ္တဝါအားလုံးတို့၏ ပူဇော်အထူးကို ခံယူတော်မူထိုက်သောမြတ်စွာဘုရား။
(ခ)အရ ဟံ = ကိလေသာကင်းစင်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။
(ဂ)အ ရဟံ = ဆိတ်ကွယ်ရာအရပ်၌ပင် မကောင်းမှုကိုပြုတော်မမူသော မြတ်စွာဘုရား။

(၂)သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ = သိစရာအားလုံးတို့ကို အမှန်အတိုင်း၊ ကိုယ်ပိုင်ဥာဏ်ဖြင့် သိတော်မူသောမြတ်စွာဘုရား။

(၃)ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော = အသိဥာဏ်ရော၊အကျင့်ပါ ပြည့်စုံတော်မူသောမြတ်စွာဘုရား။
(ဝိဇ္ဇာသုံးပါး၊ ဝိဇ္ဇာရှစ်ပါး၊ စရဏ တစ်ဆယ့်ငါးပါးနှင့်ပြည့်စုံတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။)

(၄)သုဂတော = ကောင်းသောစကားကို ဆိုတော်မူသောမြတ်စွာဘုရား။
(မှန်ကန်၍ အကျိုးရှိသော စကားကို ဆိုတော်မူသောမြတ်စွာဘုရား။ ကောင်းသောနိဗ္ဗာန်သို့ကြွတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။)

(၅)လောကဝိဒူ = လောကသုံးပါးကို သိတော်မူသောမြတ်စွာဘုရား။
(သတ္တလောက၊သြကာသလောက၊သင်္ခါရလောက ဟုဆိုအပ်သောလောကသုံးပါးကို သိမြင်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရား)

(၆)အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ = ဆုံးမထိုက်သော သတ္တဝါတို့ကို အတုမရှိဆုံးမတော်မူတတ်သော မြတ်စွာဘုရား။

(ရ)သတ္ထဒေဝမနုဿာနံ = လူ ၊ နတ်၊ဗြဟ္မာ သတ္တဝါအားလုံးတို့၏ ဆရာတစ်ဆူဖြစ်တော်မူသောမြတ်စွာဘုရား။
(နတ် ၊ လူ၊ဗြဟ္မာသတ္တဝါအားလုံးတို့အား ကောင်းရာကောင်းကြောင်း ညွှန်ပြတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား)

(၈)ဗုဒ္ဓေါ = သစ္စာလေးပါးကို ကိုယ်တိုင်လည်း သိတော်မူ၊သူတစ်ပါးတို့ကိုလည်း သိအောင်ဟောတော်မူတတ်သောမြတ်စွာဘုရား။
(ဒုက္ခသစ္စာ၊ သမုဒယသစ္စာ၊နိရောဓသစ္စာ၊မဂ္ဂသစ္စာ ဟုဆိုအပ်သော သစ္စာလေးပါးတို့ကို ကိုယ်တိုင်လည်းသိတော်မူ၊သူတစ်ပါးတို့ကိုလည်းသိအောင် ဟောတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။)

(၉)ဘဂဝါ = ဘုန်းတော်ခြောက်ပါးနှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။

ဘုန်းတော်ခြောက်ပါးဆိုသည်မှာ-
(က)ဣဿရိယဘုန်းတော်- မိမိစိတ်ကိုရော တစ်လောကလုံးကိုပါ အစိုးရတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။
(ခ)ဓမ္မဘုန်းတော်- မဂ်၊ဖိုလ်၊နိဗ္ဗာန်တရားနှင့် ပြည့်စုံတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။
(ဂ)ယသဘုန်းတော်- များပြားသော အခြံအရံ ၊ ပျံ့နှံ့သော အကျော်အစောနင့် ပြည့်စုံတော်မူသောမြတ်စွာဘုရား။
(ဃ)သိရီဘုန်းတော်- အတုမရှိသော ကျက်သရေတော်နှင့် ပြည့်စုံတော်မူသောမြတ်စွာဘုရား။
(င)ကာမဘုန်းတော်- လိုအင်ဆန္ဒ တောင့်တမှုမှန်သမျှ ခဏချက်ချင်း ပြည့်ဝသောမူသောမြတ်စွာဘုရား။
(စ)ပယတ္တဘုန်းတော်- အတုမရှိသော လုံ့လဝီရိယနှင့်ပြည့်စုံတော်မူသော မြတ်စွာဘုရား။